Welke 4 soorten gevoelens kunnen we onderscheiden?
Hoe herken je deze bij je client?
Waar heb je als begeleider waakzaam op te zijn?
Vier verschillende soorten gevoelens
We onderscheiden 4 verschillende soorten gevoelens. In het werken met cliënten is het belangrijk om deze 4 soorten te kunnen onderscheiden.
Met name het verschil tussen het eerste en het tweede gevoel.
We onderscheiden 4 verschillende soorten gevoelens. In het werken met cliënten is het belangrijk om deze 4 soorten te kunnen onderscheiden.
Met name het verschil tussen het eerste en het tweede gevoel.
Eerste gevoel: primaire gevoel
Ons primaire gevoel is het gevoel dat direct voortkomt uit de situatie waarin je zit en komt overeen met hoe de situatie is.
Je zou denken dat de meeste mensen dit toch zo zouden voelen, omdat we dat wel ook vaak zo benoemen.
Maar niets is minder waar. Gevoelens zijn erg complex.
Primaire emoties zijn heftig en van korte duur. Een heftige huilpartij en daarna is het over. Denk aan de gevoelens die vrijkomen als je een ongeluk meemaakt en je schrikt of als er iemand overlijdt.
Mensen hebben dan ook hun ogen open en worden door emoties overmand terwijl ze in contact zijn met hetgeen ze meemaken.
Ons primaire gevoel is het gevoel dat direct voortkomt uit de situatie waarin je zit en komt overeen met hoe de situatie is.
Je zou denken dat de meeste mensen dit toch zo zouden voelen, omdat we dat wel ook vaak zo benoemen.
Maar niets is minder waar. Gevoelens zijn erg complex.
Primaire emoties zijn heftig en van korte duur. Een heftige huilpartij en daarna is het over. Denk aan de gevoelens die vrijkomen als je een ongeluk meemaakt en je schrikt of als er iemand overlijdt.
Mensen hebben dan ook hun ogen open en worden door emoties overmand terwijl ze in contact zijn met hetgeen ze meemaken.
Tweede gevoel; secundaire gevoelens
Meestal hebben mensen hun ogen gesloten als ze in hun secundaire gevoel zitten. Ze draaien als het ware de film van binnen weer af en die roept gevoelens bij ze op.
Het secundaire gevoel is een vervanging van de heftigheid van het primaire gevoel.
Mensen die gewend zijn om hun eerste primaire gevoel weg te slikken, bijvoorbeeld door de reactie van de omgeving waarin ze opgegroeid zijn als kind, communiceren vaak vanuit hun secundaire gevoel.
Je voelt dat er als het ware een laagje tussen zit.In de relatiegesprekken die ik gevoerd heb, ervaar ik veelal dat er vanuit secundaire gevoel gecommuniceerd wordt.
Het secundaire gevoel is een vervanging van de heftigheid van het primaire gevoel.
Mensen die gewend zijn om hun eerste primaire gevoel weg te slikken, bijvoorbeeld door de reactie van de omgeving waarin ze opgegroeid zijn als kind, communiceren vaak vanuit hun secundaire gevoel.
Je voelt dat er als het ware een laagje tussen zit.In de relatiegesprekken die ik gevoerd heb, ervaar ik veelal dat er vanuit secundaire gevoel gecommuniceerd wordt.
Valkuil van secundaire gevoel
Als begeleider is het heel belangrijk om dit gevoel te herkennen, omdat je niet met een client kan werken als deze in het secundaire gevoel zit.
Secundaire gevoelens willen namelijk handelen voorkomen, ze willen de primaire gevoelens beschermen.
Als een relatie niet loopt en een client deelt over wat er mis is vanuit een secundair gevoel, komt er vaak op jouw vragen een ontkenning of vast blijven houden aan dat secundaire gevoel. “Ja, maar”. “Ik kan dat niet”.
Als begeleider is het heel belangrijk om dit gevoel te herkennen, omdat je niet met een client kan werken als deze in het secundaire gevoel zit.
Secundaire gevoelens willen namelijk handelen voorkomen, ze willen de primaire gevoelens beschermen.
Als een relatie niet loopt en een client deelt over wat er mis is vanuit een secundair gevoel, komt er vaak op jouw vragen een ontkenning of vast blijven houden aan dat secundaire gevoel. “Ja, maar”. “Ik kan dat niet”.
Taak als begeleider
Als begeleider is het dus je taak om je client van het secundaire gevoel naar haar/zijn primaire gevoel te laten komen. Je kan dit doen door te gaan werken met het lichaam. Terugbrengen naar het nu, wat client nu voelt en waar in het lichaam. Ik gebruik persoonlijk ook vaak de spiegel. Ik confronteer (op liefdevolle wijze) wat ik zie en vraag de client dan om terug te gaan naar de heftige ervaring. Soms doe ik dat met visualisatie of met opstelling, zodat er weer contact gemaakt kan worden met eerste gevoel.
Belangrijk is dat je client de ogen opent en jou aankijkt.
Als begeleider is het dus je taak om je client van het secundaire gevoel naar haar/zijn primaire gevoel te laten komen. Je kan dit doen door te gaan werken met het lichaam. Terugbrengen naar het nu, wat client nu voelt en waar in het lichaam. Ik gebruik persoonlijk ook vaak de spiegel. Ik confronteer (op liefdevolle wijze) wat ik zie en vraag de client dan om terug te gaan naar de heftige ervaring. Soms doe ik dat met visualisatie of met opstelling, zodat er weer contact gemaakt kan worden met eerste gevoel.
Belangrijk is dat je client de ogen opent en jou aankijkt.
Herkennen
Hoe herken je nu het primaire of secundaire gevoel vraag je je wellicht af.
Gebruik jezelf als waarnemer. Het appel van iemand die in zijn primaire gevoel zit is een van meeleven, we worden soms zelf ook geraakt, de ander deelt zijn verhaal en pijn maar trekt niet alle aandacht naar zich toe. Hij/zij zit in de eigen emotie.
Hoe herken je nu het primaire of secundaire gevoel vraag je je wellicht af.
Gebruik jezelf als waarnemer. Het appel van iemand die in zijn primaire gevoel zit is een van meeleven, we worden soms zelf ook geraakt, de ander deelt zijn verhaal en pijn maar trekt niet alle aandacht naar zich toe. Hij/zij zit in de eigen emotie.
Bij iemand die vanuit secundair gevoel zijn/haar verhaal deelt, voelen we vaak wat irritatie. Alle aandacht wordt er naartoe getrokken op een manier die niet prettig voelt.
Bij secundair gevoel nodigt de ander je uit om mee te gaan in haar/zijn verhaal. Je zult ook merken dat je reacties niet echt iets doen.
Deze gevoelens zijn immers gekoppeld aan een innerlijk beeld dat de persoon zelf heeft gecreëerd.
Bij secundair gevoel nodigt de ander je uit om mee te gaan in haar/zijn verhaal. Je zult ook merken dat je reacties niet echt iets doen.
Deze gevoelens zijn immers gekoppeld aan een innerlijk beeld dat de persoon zelf heeft gecreëerd.
Derde gevoel: overgenomen gevoelens
Dit zijn de gevoelens die worden overgenomen van buitenaf. Het gaat om gevoelens die niet van persoon zelf zijn, maar overgenomen zijn uit het systeem van herkomst.
In een familieopstelling wordt dit altijd heel mooi zichtbaar als de client tegenover de persoon komt te staan waarvan de gevoelens zijn.
Persoonlijk heb ik zelf heel duidelijk kunnen ervaren hoe zwaarte iets is dat niet van mezelf is, maar overgenomen gevoelens zijn uit de vrouwenlijn.
Mijn kern is immers speelsheid. Iets dat al heel jong naar de achtergrond verdween.
Onder het overgenomen gevoel zit de primaire liefde. Door je client te helpen zich te bevrijden van overgenomen gevoel ontstaat er ruimte om weer contact te maken met het primaire gevoel.
Dit zijn de gevoelens die worden overgenomen van buitenaf. Het gaat om gevoelens die niet van persoon zelf zijn, maar overgenomen zijn uit het systeem van herkomst.
In een familieopstelling wordt dit altijd heel mooi zichtbaar als de client tegenover de persoon komt te staan waarvan de gevoelens zijn.
Persoonlijk heb ik zelf heel duidelijk kunnen ervaren hoe zwaarte iets is dat niet van mezelf is, maar overgenomen gevoelens zijn uit de vrouwenlijn.
Mijn kern is immers speelsheid. Iets dat al heel jong naar de achtergrond verdween.
Onder het overgenomen gevoel zit de primaire liefde. Door je client te helpen zich te bevrijden van overgenomen gevoel ontstaat er ruimte om weer contact te maken met het primaire gevoel.
Vierde gevoel: Metagevoelens of zijnsgevoelens
Dit zijn gevoelens die boven alles uitstijgen. Gevoelens zonder emoties die je helpen om te handelen.
Voor mij persoonlijk zijn het ook de gevoelens die voortkomen uit mijn helder weten. Het is de plek waar je intens verbonden kan zijn met wat er gebeurd.
Je kan hier als begeleider op twee manieren verbinding mee maken. Door in je lege midden te gaan zitten. Het lege midden is de plek waar je vrij bent van gedachten en oordelen. Waar je volledig bij jezelf bent en verbonden bent met het “veld”. Je werkt dan zonder te handelen.
Een andere optie is om de heliopterview in te nemen. Als het ware boven de client te gaan hangen en waar te nemen wat je ziet. Op die manier creëer je overzicht.
Dit zijn gevoelens die boven alles uitstijgen. Gevoelens zonder emoties die je helpen om te handelen.
Voor mij persoonlijk zijn het ook de gevoelens die voortkomen uit mijn helder weten. Het is de plek waar je intens verbonden kan zijn met wat er gebeurd.
Je kan hier als begeleider op twee manieren verbinding mee maken. Door in je lege midden te gaan zitten. Het lege midden is de plek waar je vrij bent van gedachten en oordelen. Waar je volledig bij jezelf bent en verbonden bent met het “veld”. Je werkt dan zonder te handelen.
Een andere optie is om de heliopterview in te nemen. Als het ware boven de client te gaan hangen en waar te nemen wat je ziet. Op die manier creëer je overzicht.
Kijk eens of je in je directe omgeving eens het verschil tussen het primaire en secundaire gevoel kan waarnemen?
En op welke momenten jij in je metagevoel bent?
Recente reacties